W dzisiejszym poście zebrałam dla Was darmowe publikacje cyfrowe, które przydadzą się praktykom kultury i edukacji, ale także opiekunom czy pracownikom socjalnym. Przewodniki i zeszyty, które tu znajdziecie pomogą w pracy związanej z komunikacją międzykulturową, sztuką i emocjami, dostępnością kultury. Tym, co je łączy jest jasny przekaz, empatyczne podejście do omawianych – często niełatwych – tematów… i jeszcze parę ważnych rzeczy, o których poczytacie poniżej.
W sieci można znaleźć rozmaite publikacje i pomoce dydaktyczne. I choć ich twórcom niewątpliwie przyświecają dobre intencje, to efekt końcowy często wymaga doszlifowania. Jak pokazało moje badanie opinii dotyczących podręczników, odbiór treści utrudnia nadmiar zbędnych informacji lub brak ich przejrzystego uporządkowania. Do ich przyswajania zniechęca także chaotyczna lub niedopracowana szata graficzna. Na szczęście, w gąszczu propozycji trafiają się dobre praktyki, inspirujące przykłady i źródła godne uwagi. Sama przy doborze publikacji prezentowanych na Wyobraźniej zwykle zwracam uwagę na:
- ich przejrzystość i czytelność,
- przydatność prezentowanych treści (teoria + praktyka),
- poziom merytoryczny,
- źródło,
- spójność (forma + treść),
- estetykę projektu.
Ważny jest też dla mnie związek z edukacją: kulturową, kulturalną, społeczną, emocjonalną lub ekologiczną.
A w dzisiejszym zestawie…
…Zebrałam publikacje cyfrowe, które nie tylko te kryteria spełniają, ale także:
- zawierają praktyczne scenariusze całych zajęć lub pojedynczych aktywności,
- wskazują konkretne narzędzia do wykorzystania podczas działań edukacyjnych, kulturalnych i społecznych,
- uwrażliwiają na potrzeby odbiorców lub klientów;
- są dostępne powszechnie i za darmo (sama posiadam każdą z nich w wersji papierowej, jednak wydawcy, autorzy i autorki byli tak mili, że udostępnili je także w sieci!).
Post, który właśnie czytacie trafia też od razu do zakładki “linki”, jako jedno z podręcznych źródeł informacji. Z pewnością będą się tu także pojawiały kolejne publikacje. A teraz zapraszam do przeglądania, pobierania i badania. Przed Wami porcja cennych cyfrowych zasobów. Przyjemnej lektury!
Uchodźczynie/uchodźcy. Seria przewodników
Projekt zainicjowany przez: Stowarzyszenie Nomada
Dla kogo: kadra pedagogiczna, pracownicy socjalni + personel medyczny
Co w środku: Wskazana przeze mnie seria “Marhaba” dotyczy głównie uchodźców i uchodźczyń. Uważam jednak, że zawiera sporo informacji, które można traktować bardziej uniwersalnie. Wiele z nich przyda się w pracy związanej z edukacją kulturową, empatią, stereotypami.
Podręcznik dla kadry pedagogicznej zawiera scenariusze zajęć dostosowane do pracy z różnymi grupami wiekowymi. Proponowane zadania mają pomóc dzieciom i młodzieży w zrozumieniu, z czym mierzą się ich rówieśnicy doświadczający nagłej zmiany otoczenia. Umiejętne stawiane wyzwania umożliwią wczucie się w drugą osobę i skłonią do refleksji. Ułatwią też odnalezienie się w sytuacji, gdy w grupie pojawia się rówieśnik wywodzący się z kraju o innej kulturze. I wreszcie, pomogą w zapoznaniu się z ważnymi pojęciami, takimi jak stereotyp czy akulturacja – oraz w zrozumieniu różnic między migrantem, a uchodźcą, asymilacją a integracją. W podręczniku znajdują się również materiały pomocnicze do poszczególnych zadań: rysunki, fotografie, wypowiedzi młodych uchodźców i uchodźczyń. Część teoretyczna zawiera także ważne informacje związane z zarysem zjawiska uchodźstwa (tło historyczne).
Pozostałe przewodniki stanowią z kolei dobre wprowadzenie do bezpośredniej pracy z osobami doświadczającymi przesiedlenia. Pomogą lepiej zrozumieć i odczytać ich emocje i reakcje. Przewodnik dla pracowników socjalnych zawiera cenne wskazówki podpowiadające, jak budować atmosferę wzajemnego zaufania. A na czym polega uniwersalność publikacji? Według mnie można ją z powodzeniem wykorzystać do wyjaśnienia sytuacji, z którymi możemy zetknąć się na co dzień w środowisku wielokulturowym. Dlaczego i kiedy osoby przebywające w obcym kraju mogą reagować złością, lękiem, nieufnością? Co utrudnia odnalezienie się w nowej kulturze, a co w tym pomaga? Co warto wiedzieć, by nie ulegać stereotypom? To pytania, które warto zadawać sobie nie tylko będąc pracownikiem socjalnym.
Seria jest publikacją zbiorową i powstała we współpracy z psycholożkami, aktywistami, pracownikami Polskiej Misji Medycznej (przewodnik dla personelu medycznego). Istotny wkład w treść przewodników miały także osoby będące uchodźcami i uchodźczyniami.
Rok wydania: 2016
Narzędziownik
Projekt zainicjowany przez: Fundację Katarynka i Fundację “Promyk Słońca”
Dla kogo: pracownicy kultury, organizatorzy wydarzeń kulturalnych i projektów edukacyjnych
Co w środku: O samym Narzędziowniku pisałam więcej w jednym z poprzednich postów – Kultura dostępna dla każdego. Pokonferencyjne refleksje. W papierowej wersji można go było zdobyć w trakcie wrocławskiej konferencji “Kultura dla wszystkich”, a obecnie jest już dostępny także w wersji cyfrowej. Publikacja to zbiór praktycznych wskazówek związanych z doborem narzędzi i metod pracy do odbiorców z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Jej autorki umiejętnie wskazują to, o czym należy pamiętać, by czynić kulturę dostępną dla osób o szczególnych potrzebach.
Dużym atutem jest realistyczne podejście do proponowanych rozwiązań. Czytelnik nie tylko dowie się z publikacji czym jest pętla indukcyjna, audiodeskrypcja czy ETR, ale też pozna orientacyjny koszt i warunki wdrożenia danego rozwiązania. Odnalezienie poszukiwanych informacji ułatwi kolorystyczny podział na rozdziały. Każdy rozdział poświęcony jest innemu typowi niepełnosprawności – od osób niewidomych, poprzez niesłyszące, po odbiorców z niepełnosprawnością intelektualną. Na końcu można też znaleźć przydatne linki i adresy instytucji propagujących dostępną kulturę. Choć konferencja, jak i Narzędziownik kierowane były głównie do pracowników kultury, sporo z tych informacji z pewnością przyda się także edukatorom czy pracownikom socjalnym.
Publikacja została opracowana przez Justynę Mańkowską oraz Annę Jeżowską-Siwek.
Rok wydania: 2019
Zbiór publikacji do projektu “Jak z emocji czerpać moc”
Projekt zainicjowany przez: Lubuski Teatr
Dla kogo: pedagodzy, animatorzy, nauczyciele
Co w środku: Jak oswoić lęk za pomocą dźwięku? Jak wyrazić emocje za pomocą dłoni? Jak zmierzyć uczucia? Czy smutek jest potrzebny? Seria zeszytów przygotowanych w ramach projektu “Halina Lubicz. Ślady i nawiązania” z wyczuciem wprowadza odbiorców w krainę emocji. Cztery zeszyty zawierają scenariusze zajęć z: choreoterapii, dramy, muzykoterapii i ze sztuk wizualnych. Piąta publikacja ma z kolei charakter bardziej ogólny i zawiera opis całego przedsięwzięcia. W każdej z części tematycznych znajduje się kilka praktycznych zadań do wykorzystania w pracy z dziećmi. Dużym atutem jest tu prostota – do realizacji poszczególnych warsztatów wystarczą bowiem podstawowe narzędzia. Również same opisy są przejrzyste i zwięzłe. Każdemu zestawowi ćwiczeń towarzyszy też krótkie wprowadzenie, w którym autorki wyjaśniają cele proponowanych zajęć i udzielają wstępnych wskazówek. Szczególnie podkreślane są tu kwestie takie jak: tworzenie bezpiecznej przestrzeni do wyrażania siebie, zaufanie do dzieci i poszanowanie ich emocji, wzajemne zrozumienie.
Autorkami scenariuszy są, kolejno: Edyta Bonk, Anna Jadwiga Nowak, Aleksandra Rajska oraz Dorota Marek-Kurpanik, a inicjatorką całego projektu i autorką treści piątego zeszytu – Emilia Adamiszyn. Sama miałam przyjemność przygotować oprawę graficzną i ilustracje do całej serii.
Rok wydania: 2017
Część z Was pisze do mnie wiadomości z prośbami o udostępnianie swoich projektów, co zawsze mnie cieszy i do czego zachęcam. Chętnie dzielę się tym, co uważam za wartościowe, inspirujące i przydatne – jeśli tylko jest zgodne z tym, co opisałam w punktach, wyżej. Jakość przede wszystkim. :)
Znasz godne uwagi publikacje cyfrowe i inne źródła, o których warto wspomnieć szerszemu gronu? Pisz śmiało na magda@wyobrazniej.pl!
