W zeszłym roku magazyn Holistic News ogłosił interesujący konkurs, pod trochę przewrotnym hasłem „Szkoła od nowa”. Konkursowym zadaniem było przygotowanie i opisanie pomysłu na systemowe zmiany na dowolnym szczeblu edukacji – albo na nowy przedmiot szkolny.
Postanowiłam wziąć udział w wyzwaniu. Wzięłam na warsztat klasy 4-8 i opisałam proponowaną reorganizację systemu edukacji na tym etapie. W sierpniu otrzymałam informację, że zdobyłam pierwsze miejsce. Jako osoba działająca w obszarze edukacji pozaformalnej znalazłam się w gronie laureatów na co dzień zajmujących się pedagogiką, pracujących w szkole, będących rodzicami. Zróżnicowane środowisko i równie zróżnicowane pomysły, choć tak naprawdę w naszych ideach przewijało się całkiem sporo podobnych spostrzeżeń.
Z tego posta dowiecie się, między innymi:
- jakie zmiany zaproponowałam, myśląc o „przebudowywaniu” szkolnego systemu;
- kto zasiadał w konkursowym jury i co komisja doceniła w mojej pracy;
- dlaczego właściwie czekałam tak długo, by się tym podzielić.
I, przede wszystkim, poznacie treść mojej konkursowej publikacji! Możecie poświęcić na nią wieczór lub czytać na raty, to zależy od Was. W każdym razie, zapraszam do lektury, a po niej – do dzielenia się przemyśleniami w komentarzach.
Jak trafiłam na informację o konkursie?
Magazyn Holistic News przykuł moją uwagę jako nowe pismo na półce salonu prasowego. Zaczęłam wertować gazetę i trafiłam na artykuły przełamujące schematy, zwracające uwagę na ważne kwestie społeczne, edukacyjne, środowiskowe… Coś dla mnie, nie mogłam więc wyjść ze sklepu bez niej. Potem, już w trakcie domowej lektury wpadł mi w oko konkurs, który przemówił do mnie równie mocno, co pozostałe treści. Nie miałam więc wątpliwości, że wezmę w nim udział.
I tu można pomyśleć, że robię magazynowi niezłą reklamę… byłoby to jednak bezcelowe bo wydawanie Holistic, niestety, nie jest już kontynuowane. W tym roku, pod koniec marca, redakcja publikowała ostatnie artykuły na portalu. Szkoda, bo magazyn zapowiadał się bardzo interesująco, jako jedna z błyskotliwych i potrzebnych alternatyw dla medialnej papki. Cieszę się jednak, że zdążyłam go poznać. Osoby, którym się to nie udało, odsyłam na stronę Holistic.News. Tu wciąż możecie poczytać teksty z wydania internetowego.
A wracając do „budowania szkoły od nowa”…
Kto wybierał zwycięskie prace?
W jury zasiadali:
- przewodniczący, dr hab. Przemysław Bąbel, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego – psycholog, prezes Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawioralnej;
- dr Izabela Kraśnicka-Wilk – językoznawczyni, rzeczoznawczyni Ministerstwa Edukacji Narodowej ds. oceny podręczników szkolnych;
- dr hab. Radosław Rybkowski, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego – literaturoznawca oraz specjalista nauk społecznych, Ekspert Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego ds. szkolnictwa wyższego;
- Sebastian Kuffel – współautor podręczników dla dzieci i młodzieży;
- Przemysław Staroń – nauczyciel etyki i filozofii w II Liceum Ogólnokształcącym w Sopocie, laureat tytułu Nauczyciela Roku 2018.
Co ciekawe, przewodniczący komisji jest aktualnie moim wykładowcą na trenerskich studiach podyplomowych, na katowickim uniwersytecie SWPS. Biorąc udział w konkursie nie planowałam jeszcze, że wybiorę się na te konkretne studia, związane z trenowaniem zdolności poznawczych. Muszę jednak przyznać, że to naprawdę miła koincydencja. :) O samej podyplomówce na pewno napiszę tu więcej niebawem bo część projektów Wyobraźniej jest z nią mocno związanych!
Z kolei inny członek jury, Przemysław Staroń recenzował potem zwycięskie projekty na łamach magazynu Holistic News. Tu fragment dotyczący mojej pracy:
(…) Autorka rozbiła bank. Jej praca jest modelowa i po prostu trzeba ją przeczytać. Zwłaszcza, że to, co najważniejsze, zostało zrealizowane w stopniu idealnym: jest tam precyzyjna, całościowa diagnoza edukacji w klasach 4-8 i konsekwentnie opisane – na każdy z nich! – możliwe rozwiązania. (…)
Co wzięłam na warsztat?
Wśród kluczowych zmian jakie zaproponowałam było, między innymi:
- usunięcie klasycznego podziału na przedmioty i zastąpienie ich ścieżkami;
- postawienie na praktyczne podejście do uczenia się;
- wprowadzenie edukacji emocjonalnej;
- położenie większego akcentu na działania kreatywne (ścieżka kreatywna) – jako bazę dla wielu kluczowych kompetencji;
- zmienianie myślenia o: przestrzeni szkolnej, egzaminach, zadaniach domowych, szkolnych lekturach;
- wzmacnianie nauczycielskich kompetencji i roli uczniów w całym procesie dydaktycznym.
Kto jednak spodziewa się kosmicznych innowacji czy „wymyślana koła od nowa” może czuć niedosyt. Nie siliłam się na nadmierną oryginalność, postawiłam raczej na empatię i pragmatyzm. Wzięłam też pod uwagę, że nie wszystkie opcje dostępne w ramach edukacji prywatnej czy domowej mogą sprawdzać się powszechnie i na większą skalę. I jak dowiedziałam się potem z raportu jury, atutem mojej pracy były, między innymi, realne i możliwe do zrealizowania propozycje.
Dlaczego dzielę się efektem teraz?
Wynika to z kilku kwestii:
Po pierwsze – ze wstępnych planów związanych ze zwycięskimi pracami. Plany te zakładały wydanie przez Holistic News edukacyjnej podręcznikowej publikacji. Niestety, w związku ze zmianami zachodzącymi wewnątrz redakcji pomysł nie został zrealizowany. Gdzieś w międzyczasie redakcja zdążyła jedynie wrzucić mój tekst do sieci, o czym sama dowiedziałam się przypadkiem, przeglądając stronę.
Po drugie – ponieważ obrazy są dla mnie równie ważne jak słowa… przed podzieleniem się pomysłem tutaj chciałam nadać treści konkretną oprawę. Praca konkursowa zawierała, co prawda, elementy graficzne, ale były to wersje wstępne. Na tamtym etapie oceniano przede wszystkim treść i koncepcję, nie było więc potrzeby ich dopracowywania. Chciałam go więc bardziej uspójnić wizualnie. I tu szczególne podziękowania dla Piotra Czecha, który wsparł mnie nie tylko merytorycznie, ale też graficznie, przy składzie tekstu.
I po trzecie, czas wydał mi się – wbrew pozorom – całkiem odpowiedni. Nagłe, dynamiczne zmiany, które dotknęły nas wszystkich pokazały, na co trzeba być przygotowanym w procesie uczenia się. Uwypukliły to, co tak naprawdę w polskich szkołach nie grało od dawna. Zmian nie da się wprowadzać doraźnie czy z dnia na dzień, wymagają przecież systemowego podejścia. W wielu sytuacjach strony zaangażowane w szkolną codzienność miały więc do czynienia z prowizorką. Tego tematu nie da się w nieskończoność pomijać i traktować na zasadzie „dobrze jest, jak jest”.
A oto publikacja
Poniżej znajduje się link do jej elektronicznej wersji. Kliknięcie w okładkę przeniesie Was w miejsce pozwalające na wertowanie wirtualnych stron, przeglądanie i czytanie. Osoby, które używają czytnika treści mogą natomiast skorzystać z tekstu umieszczonego na stronie Holistic.News.
A co pokazało mi samej spojrzenie na moją koncepcję z perspektywy czasu? Gdybym miała ją rozbudowywać, na pewno dodałabym więcej akcentów związanych z kompetencjami cyfrowymi – uczniowskimi i nauczycielskimi. Zarządzania czasem i zasobami w działaniu online. Tym, co pomaga czuć się w sieci bezpieczniej i efektywnie z niej korzystać. Mocno stawiałabym też na wiedzę dotyczącą innych kultur i zwiększenie efektywności przyswajania języków obcych. To obszary, którym niewątpliwie należy się uwaga – a tych szkoła ma znacznie więcej. Dlatego mam nadzieję, że wygrana nie pozostanie wyłącznie miłym wspomnieniem. Chciałabym, by publikacja stała się nie tylko pretekstem do dyskusji, ale też jednym z pretekstów do wprowadzania zmian. Czas najwyższy!
By przejść do cyfrowej publikacji kliknij w zďjęcie lub skorzystaj z tego linku bezpośredniego.
Zobacz także: Edukacja wizualna – Wasze opinie (wyobraźniejowe podsumowanie, część 2) – czyli raport z mojego badania opinii dzieci i dorosłych, dotyczącego podręczników szkolnych i wizualnych pomocy dydaktycznych.
